በአንደኛው ሲታይ ከድንች የበለጠ ፕሮሰሲያዊ የሆነ ነገር መፈልሰፍ አልተቻለም ፡፡ ግን የዚህ ሥር የሰብል ታሪክ ከአምስት ሺህ ዓመታት በላይ ወደ ኋላ ይመለሳል ፡፡ በውስጡ ውጣ ውረዶች ነበሩ ፡፡ እሱ “ድንች” የሚለውን የተለመደ ስም እንኳን ወዲያውኑ አላገኘም ፣ ለረጅም ጊዜ “የምድር ፖም” ተባለ ፡፡
ድንች በአውሮፓ ውስጥ እንዴት እንደታየ
በመጀመሪያ አውሮፓውያን የደቡብ አሜሪካ ሕንዶች እጢዎቻቸውን እንዴት እንደቆፈሩ ካዩ በኋላ ድንች እንደ እንጉዳይ ይቆጥሩ ነበር ፡፡ የድንች ቅርፅ ቀድሞውኑ ከሚታወቀው የጭነት እጢ ጋር ተመሳሳይ ስለሆነ ፣ እንደ ዘመዶች ይቆጠሩ ነበር ፡፡
የስር ሰብል በ 16 ኛው ክፍለ ዘመን ወደ አውሮፓ መጣ ፡፡ እስፓናውያኑ ለመጀመሪያ ጊዜ ለመሞከር ቢሞክሩም በእነሱ ላይ ልዩ ግንዛቤ አልነበራቸውም ፣ ምክንያቱም በትክክል እንዴት ማብሰል እንደሚቻል አያውቁም ፡፡ ድንቹ ከስፔን ወደ ጣሊያን ተዛወረ ፣ እዚያም “ታርቱፉሊ” ይሏቸዋል ፣ ከዚያ ወደ ቤልጂየም ሔዱ ፡፡ እዚያም ለጌጣጌጥ ተክል ተሳስቶ በአረንጓዴ ቤቶች ውስጥ ተተክሏል ፡፡ ትንሽ ቆይቶ ፕሩሺያ ደረሰ ፡፡ እዚያም የፕሩሺያው ንጉስ በ 1758-1763 ጦርነት ወቅት ጀርመኖችን ከረሃብ ያዳነ ድንች በግዳጅ እርባታ ላይ አዋጅ አወጣ ፡፡ ከተወሰነ ጊዜ በኋላ ድንቹ ወደ ፈረንሳይ ደረሰ ፡፡
ድንች ለምን “አፈር ፖም” ተባለ
በፈረንሣይ ውስጥ ያለው ድንች እንደ ጌጣጌጥ ተክል አጋጥሞታል ፡፡ የእሱ ሐምራዊ አበባዎች የፀጉር አሠራሮችን እና ልብሶችን ለማስጌጥ ያገለግሉ ነበር ፡፡ ፈረንሳዮች ብዙም ሳይቆይ ትኩረታቸውን ወደ ነቀርሳዎች አዙረዋል ፡፡ ክብ ቅርጽ ያላቸው ሁሉም ፍራፍሬዎችና አትክልቶች በተለምዶ ከፖም ጋር የሚዛመዱ በመሆናቸው ድንቹ “ምድራዊ ፖም” ተብሎ ይጠራ ስለነበረ እንደ መርዝ ይቆጠር ነበር ፡፡ የፈረንጅ ሐኪሞች “የምድር ፖም” የሥጋ ደዌ ተሸካሚ እና የአእምሮ ደመና መንስኤ ነው ሲሉ በዚህ ላይ በግትርነት አጥብቀው ተናግረዋል ፡፡ የሳይንስ ሊቃውንት ግን ከዶክተሮቹ ጋር አልተስማሙም ፣ ግን ድንች ለፈረንሣይ ጨጓራ ጨዋነት የጎደለው ነው ብለው ያስባሉ ፡፡ በምግብ ውስጥ ግን የፓሪስ የግብርና ባለሙያ እና የፋርማሲስት አንትዋን አውጉስቴ ፓርሜየር ብርሃን እጅ ከመቶ ዓመታት በኋላ ብቻ መጠቀም ጀመረ ፡፡
አሁን በትውልድ አገሩ ለመድኃኒት ባለሙያው የተተከለ የመታሰቢያ ሐውልት ማየት ይችላሉ ፣ “ለሰው ልጅ በጎ አድራጎት” የሚል ጽሑፍ የተቀረጸበት ፡፡ እናም የፈረንሳዊው የምግብ አሰራር ባለሙያዎች ለተፈጠረው የድንች ሾርባ የምግብ አሰራር ውስጥ የፓርሜሪየርን ስም “ፓርሜየር ሾርባ” ብለው ጠርተውታል ፡፡
በሩሲያ ውስጥ ድንች ልክ እንደ ፈረንሣይ ተመሳሳይ ተጠርተው ነበር - “የምድር ፖም” ፡፡ እንደ ብርቅዬ ምግብ ብቻ ተበስሎ በቤተመንግስት ግብዣዎች ላይ ከስኳር ጋር ይመገባል ፡፡
በኋላ ድንች ብለው መጥራት ጀመሩ ፡፡ ቤልጂየማዊው ዴ ሴቭሪ ከትራፌል ጋር ተመሳሳይነት ስላለው ተክሉን “tartuffle” የሚል ስም ሰጠው ፡፡ በጀርመን ይህ ቃል ወደ “ካርቶፌል” ተለውጧል ፣ እናም በዚያን ጊዜ ሩሲያ በጀርመን ላይ በጥብቅ ያተኮረች በመሆኗ በሂደቱ ውስጥ ትንሽ በመለወጡ የሩሲያ ስም በትክክል ከጀርመን ስም መጥቷል። ለ “ምድራዊ አፕል” አዲሱ ስም የታየው በዚህ መንገድ ነው - “ድንች” ፡፡
